Kan ik schadevergoeding krijgen als ik deels schuldig ben?

Het concept van comparatieve schuld

Een veel voorkomende misvatting is dat u geen schadevergoeding kunt claimen als u enige schuld draagt. Dit is onwaar. In Nederland geldt het systeem van 'comparatieve schuld', wat betekent dat schadevergoeding wordt verdeeld naar verhouding van schuld. Tenzij u 100% schuldig bent, hebt u recht op compensatie.

Het principe is eenvoudig: beide partijen hebben vaak schuld. De ene misschien 70%, de ander 30%. De partij die 30% schuldig is, ontvangt 70% van de schadevergoeding. Dit is wettelijk vastgelegd in artikel 6:101 van het Burgerlijk Wetboek.

Hoe wordt schuld bepaald?

Schuld wordt bepaald door meerdere factoren:

• Verkeersregels: Wie overtrad verkeersregels? (stopbord negeren, rood licht, etc.)
• Voorziene omstandigheden: Had u kunnen voorzien wat zou gebeuren?
• Reactietijd: Had de ander kunnen uitwijken of remmen?
• Zichtbaarheid: Was het slachtoffer zichtbaar?
• Snelheid: Wie reed te snel voor de omstandigheden?
• Aandacht: Was iemand afgeleid (telefoon, vermoeidheid)?
• Voertuigtoestand: Was het voertuig veilig (remmen, banden, etc.)?

Praktische voorbeelden van schuldverdeling

Situatie	Schuld u	Schuld ander	Uw vergoeding
U steekt voorbij, ander draait links af	30-40%	60-70%	60-70% van totale schade
U rijdt door rood, ander ziet u niet	70-80%	20-30%	20-30% van totale schade
U bent voetganger met donkerkleding 's nachts	20-30%	70-80%	70-80% van totale schade
Beide rijders negeren stopteken	50%	50%	50% van totale schade

Belangrijk: schuld vs. aansprakelijkheid

Schuld voor het ongeluk en aansprakelijkheid voor letselschade zijn niet identiek. Iemand kan schuldig zijn aan het veroorzaken van het ongeluk, maar niet aansprakelijk voor alle schade als u ook schuldig bent.

Voorbeeld: U bent als passagier in een auto die betrokken is bij een ongeluk. De chauffeur van uw auto draagt 80% schuld. U kunt toch 100% van uw schade claimen van de chauffeur/verzekering, omdat u als passagier geen schuld draagt.

Wanneer krijgt u 0% vergoeding?

U krijgt niets als:

• 100% schuld: U bent volledig verantwoordelijk en niemand anders draagt schuld
• Opzettelijk letsel: U hebt jezelf opzettelijk gewond gemaakt
• Eigen schuld in juridische zin: Zeer zeldzaam, maar kan voorkomen bij ongepaste risico's

Bewijs van schuld: hoe gaat dit in juridische procedures?

Bij twijfel over schuld gaat het naar rechter. De rechter beoordeelt op basis van:

• Politierapporten en getuigenverklaringen
• Schade aan voertuigen en plaats
• Verkeersgegevens (camera's, dashcams)
• Medische rapporten
• Deskundigenrapporten

Hoe de verzekeraar schuld bepaalt

Verzekeraars zullen proberen u meer schuld toe te kennen dan gerechtvaardigd is. Dit is een tactiek om minder te hoeven betalen. Veel slachtoffers accepteren onterecht hoge schuld omdat:

• Ze zich schuldig voelen
• Ze niet weten dat ze kunnen protesteren
• Ze moe zijn van alle bureaucratie
• Ze niet weten welke schuld gerechtvaardigd is

Dit is precies waar advocaten van nut zijn. Ze kennen de jurisprudentie en weten wat acceptabel is.

De 50% grens: waarom deze belangrijk is

In Nederland is schuld tot 50% nog relatief gunstig. Bij:

• 0-25% schuld: U ontvangt 75-100% van uw schade. De meeste verzekeraars betalen zonder al te veel tegenwerking.
• 25-50% schuld: U ontvangt 50-75% van uw schade. Dit is nog acceptabel in veel rechtszaken.
• 50-75% schuld: U ontvangt 25-50% van uw schade. Dit kan aanzienlijk van zaak tot zaak verschillen.
• 75-100% schuld: U ontvangt 0-25% van uw schade, of helemaal niets.

Hoe u uw schuld kunt verminderen

Een advocaat kan uw schuld verminderen door aan te tonen dat:

• De ander meer schuld draagt
• U meer voorzorgen had genomen
• De ander slechter reageerde
• Externe factoren (weer, zichtbaarheid) meespelen
• Jurisprudentie soortgelijke zaak lager schuld toekenning toont

Waarom u een advocaat nodig hebt bij twijfelachtige schuld

Als schuld onduidelijk is, kan dit betekenen dat honderdtallen euro's op het spel staan. Iedere 10% verschil in schuld kan duizenden euro's betekenen. Dit is waarom u altijd tegen een onredelijk hoge schuld moet protesteren.